Nga Lek Gjoka
Dyndjet e medhaja të kombësive të ndryshmë në dhjetë vjeçaret e fundit drejt Amerikes për një moment shqetësoi edhe organet përkatese të shtetit Amerikan.
Përsë u shqetësuan kaq shumë qeveritaret amerikane?
Shqëtesimi i tyrë ishte nga frika së mos gjuha angleze do të humbte shumë pike tek femijet e emigranteve, ndaj një shtet që punon për të ardhmen si Amerika duhej ti dale përpara çdo problemi rigoroz të brezit të ardhshem.Pasi testuan në të gjitha shkollat amerikanë rezultati ishtë i papritur edhe për shtetin Amerikan.Pothuajse të gjithe fëmijet e emigranteve me pak perjashtim të vendeve arabe flisnin njëri me tjetrin në shtepi, dyqanë, parqe gjuhën angleze dhe jo gjuhën e kombesise që i përkisnin.
Kështu që edhe femijet e shqiptareve të Amerikës flasin me njeri tjetrin jo me gjuhen shqipe por më gjuhen angleze megjithese prindërit flasin shqip me to në shtëpi.
A duhët të friksohemi që brezi i femijeve të shqiptareve të Amerikes do të asimilohen plotësisht dukë përdorur si gjuhë të përditshme anglishten dhe mos ditur mirë ose aspak shqipen?
Sigurisht këmbanat e alarmit duhet të bien sepse mos organizimi i mire i diasporesh shqiptare, mos kontaktet rigorize të qeverive në Tiranë,Prishtinë, Shkup a Podgorice më shqiptaret e Amerikes për mbrojtjën e gjuhes, kulturës dhe historisë shqipe është mjaft shqetesuese.
Ka shume vizita të personaliteteve të larta nga vendlindja për në Amerike, në OKB, që në të shumtën e rasteve përfundojnë më ca fotografi a shkrime gazetash marre nëpër dreka a darka nderi të organizuera nga shoqata të ndryshmë të shqiptareve të Amerikes ku në të shumten e rasteve janë më pikpamje të caktuera politike më partite shqipare të vendlindjes .
Mësimi i gjuhës shqipe tëk femijet e emigranteve nuk është aspak në agjenden e politikanevë shqiptare as në ide, as në leter dhe as nga pikpamja materiale më ca përjashtimë spontane si sjelle abetaresh të klasave të para kjo fale ambasadorit kosovar në Amerike dhe disa shoqata apo individe që kanë arritur më shumë mund hapjen e shkollave shqipë si në New York, Pensisvania etj.
Pra më pamundësinë për ta shkruar dhe lexuar gjuhën shqipë a do të asimilohën fëmijët e shqiptareve të Amerikes në të ardhmen e afert?
Sigurisht jo.Pse?
Globalizmi, interneti dhe teknologjia e fundit kanë një ndikim pozitiv në mos asimilimin e brezit të ri.Historinë, kulturen, traditen etj. femijet e pervetsojnë pak nga priderit në menyre të veçantë nga gjyshërit si dhe onlinë në anglisht fale qindra shqiptareve të dashuruar pas kultures së kombit të vet që kanë përkthyer mjaft histori, letersi dhe i ndajnë më miqtë e tyrë jo shqipfolës shqiptare dhe të huaj.
Gjithashtu ndienjen e të qenurit shqiptare femijet e lindur në Amerike kanë një ndryshim shumë të madh më femijet e lindur në shtetet e tjera të Evropes.Dukë qënë së Amerika është një shtet i ndërtuar nga emigrantat, një shtet më shumë kultura ku të gjitha mbrohën më ligj dhe askush nuk mundët të bejë politikë kundër një kombi të veçantë sikur ndodh rëndomtë në Evrope e sidomos në Greqi kunder emigranteve shqiptare ndaj të gjithë femijet shqiptaro-amerikano ndihën si në shtëpinë e tyre si në Shqipëri.
Farë lehtë po të kontrollosh onlinë nëpër blogje shqiptare apo në facebook nuk ke asnjë femijë shqiptar pa pasur fotografinë e flamurit tonë kombëtar kuq e zi madje në facebook në ditën e pavarsisë së Shqipërisë thuajse të gjithë e ndërrojnë foton personale e vendosin flamurin shqiptar.Ka mjaft raste tëk adoloshentet që kanë pikturuar edhe në makinat përsonale shqiponjën dy krenare apo në trup tatu më shqiponjë nga njerez të thjeshte deri në personalitete sikur është aktoria e famshme amerikano-shqiptare Eliza Dushku.
Sa e duan femijet e shqiptareve të Amerikes gjuhën shqipë?
Ata e duan aq shumë saqe në prindërit nuk arrijmë ta kuptojmë dot.Para një vitë djali im qe studion në Englewood High School
kthehet plot qejf në shtepi.Pa hyrë mire mbrenda më flet plot entuziazem.
-Babi, babi sot isha përkthyes?
-Në të cilën gjuhë biri im
-Në shqip baba.Ishtë një nxenes nga veriu i Shqipërisë që kishte jetuar në Itali dhe nuk dinte fare anglisht.
Të njëjtën gje ia tha edhe të emes.Pra femijët e duan e dashurojnë në ekstrem Shqipërinë dhë gjuhën shqipe.Madje një pjese kur kalojnë në amshim duan të prehen edhe në tokën e të pareve të tyre sikur ishtë rasti i deshmorit shqiptaro-amerikam Gentian Marku që ra heroikisht dukë luftuar si marins amerikan në Irak dhe la amanet që nëqoftëse nga lufta nuk kthehej gjallë shpirti nuk do ti gjente qetesi po su preh në Lezhe.Amaneti i tij u mbajt nga familjaret dhe shteti amerikan nderkohë që mjaft shqiptare thjesht për pak para që mund të hargjojnë i prehin prindërit në toke të huaj ku në mjaft rastë njëri nga prindërit prehet në Shqiperi e tjetri në Amërike!.
Gjithashtu edhe martesat brezi i ri i shqiptareve të Amerikes në të shumtën e rasteve mundohët ti beje në mes njeri-tjetrit ose në Shqipëri.
Edhe në rastet kur martohen më jo shqiptare sepse në fund të fundit ndienja njerezore e dashurise është e njëjtë për të gjitha kombët mundohën që bashkshorti apo bashkshortja e huaj të marrë sa më shumë nga tradita shqiptarë.Madje shpesh here janë me shqiptare në shpirt se sa në shqiptaret e ardhur nga Shqipëria në moshë madhorë sepse diktatura komuniste, varferia ekstreme e atij sistemi na ka humbur shumë vyrtyte por jo kryesoret dhe të krenarinë e të qenurit shqiptar gjaku i Nënë Terezes.
Edhe femijet e femijeve, pra niperit dhe mbesat në të shumten e rasteve fale gjysherve deri sa të hyjnë në arsimin parashkollor kanë si gjuhë të përditshme komunikimi gjuhen shqipe sepse ambjenti ku po rriten është plotësisht ambient shqiptar ku edhe televozori transmeton kanalet televizive shqiptare.
Duke pare faktet e mesipërmë më gjithë problemet që diaspora shqiptare nuk u ka zgjidhur, më gjithë ftohtësinë e qeverive shqiptare të vendlindjes prapë së prapë brezi i ardhshëm i shqiptareve të Amerikes është i aftë që të mbijetoje madje të punojë edhe me shumë në dobi të kombit shqiptar.Ky është një lajm i mirë por që nuk duhët anashkaluar edhe problemi i pa zgjidhur i mësimit të gjuhës shqipe sepse në fund të fundit nëpërmjet gjuhës personofikohët një shtet, një komb.
Jacksonville Florida
Janar 2014
